Οπτική τομογραφία συνοχής

(Optical cohérence tomography: OCT)

Η οπτική τομογραφία συνοχής (Optical cohérence tomography:OCT) αποτελεί το σημαντικότερο σύγχρονο διαγνωστικό εργαλείο εκτίμησης των παθήσεων του αμφιβληστροειδούς (κυρίως της ωχράς κηλίδος και του οπτικού νεύρου), καθώς  και του υποκείμενου χοριοειδούς.

Η πρώτη οπτική τομογραφία συνοχής ανακοινώθηκε από τον Ηuang το 1991, όταν έγινε δυνατή η απεικόνιση σε δύο διαστάσεις βιολογικών ιστών.

Πρόκειται για μία μη επεμβατική και τελείως ανώδυνη τεχνική, καθώς χρησιμοποιεί  κύματα φωτός, με φάσμα κοντά στο υπέρυθρο, που προσπίπτουν στον αμφιβληστροειδή και δίνουν σε αληθινό χρόνο μια πλήρη & λεπτομερή  τομογραφική εκτίμηση (οπτική βιοψία), τόσο της δομής όσο και της παθολογίας της πασχούσης περιοχής.

Η εξέταση διαρκεί λίγα λεπτά και συνήθως δεν απαιτείται καν μυδρίαση της κόρης.Η ανάλυση του OCT υπερέχει εκείνης της υπερηχογραφίας, της  αξονικής τομογραφίας, αλλά και της μαγνητικής τομογραφίας.

Εφαρμογές

Το OCT χρησιμοποιείται:
1. Στη διάγνωση νόσων που μεταβάλλουν τη μορφολογία και τη φυσιολογική ανατομία του αμφιβληστροειδούς. Παθήσεις, όπως η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, το οίδημα της ωχράς κηλίδας (σε έδαφος διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας ή φλεβικών αποφράξεων), η κεντρική ορώδης χοριοαμφιβληστροειδοπάθεια, η οπή ωχράς, η επιαμφιβληστροειδική μεμβράνη, οι υαλειδο-ωχρικές έλξεις κ.ά. διερευνώνται, πλέον, αποκλειστικά με τη χρήση του OCT.
 
2. Στην παρακολούθηση της εξέλιξης της νόσου και στον έλεγχο της ανταπόκρισης στην εφαρμοζόμενη θεραπεία
 
3. Το OCT έχει επίσης σημαντική θέση στη διάγνωση και παρακολούθηση του γλαυκώματος. Επιτρέπει τη χαρτογράφηση του οπτικού νεύρου (μέσω των  γαγγλιακών κυττάρων), βοηθώντας στην πρώιμη διάγνωση του γλαυκώματος (πριν δηλαδή δημιουργηθούν διαταραχές στα οπτικά πεδία) και την καταγραφή τυχόν μεταβολών κατά την πορεία της νόσου.
 
Ειδικότερα, το Oct στο Laser και Οφθαλμός αναλύει την πυκνότητα των γαγγλιακών κυττάρων, δημιουργώντας το “γεωφυσικό” χάρτη του βυθού του ματιού, ο οποίος αποδίδεται με έντονα χρώματα. Από την ανάλυσή του και από τις χρωματικές αποκλίσεις σύμφωνα με το φυσιολογικό μπορούν να εξαχθούν πληροφορίες σχετικά με ερχόμενες ανατομικές βλάβες του οπτικού νεύρου, πολύ πιο πριν ο ασθενής αντιληφθεί απώλεια στο οπτικό του πεδίο, δηλαδή πριν την εγκατάσταση των μόνιμων λειτουργικών βλαβών. 
 
4. Επίσης, το OCT έχει εφαρμογή στη μελέτη του προσθίου τμήματος του οφθαλμού, μέτρηση του πάχους του κερατοειδούς χιτώνα (παχυμετρία), καθώς και το εύρος της γωνίας του προσθίου θαλάμου (ανοικτή ή κλειστή γωνία).
 
Οι οπτικοί τομογράφοι σε αντίθεση με τα μηχανήματα αξονικής (υπολογιστικής) τομογραφίας δεν χρησιμοποιούν «επικίνδυνη» ακτινοβολία. Η εφαρμογή τους συνεπώς ανά τακτά χρονικά διαστήματα, π.χ. σε μηνιαία βάση σε ασθενείς με «υγρή» εκφύλιση ωχράς ή σε εγκύους κρίνεται απολύτως ασφαλής